Geneza powstania „Zdążyć przed Panem Bogiem” Pomysł napisania „Zdążyć przed Panem Bogiem” zrodził się zupełnie przypadkowo. Hanna Krall, pracująca w latach siedemdziesiątych w redakcji „Polityki”, wyjechała do Łodzi, aby przygotować reportaż o operacjach serca. O sprawdzenie artykułu poprosiła Marka Edelmana, kardiochirurga i ordynatora oddziału intensywnej opieki medycznej w jednym z łódzkich szpitali. Edelman był ostatnim żyjącym członkiem sztabu powstańczego... więcejZdążyć przed Panem Bogiem - problematyka Obraz życia w getcie W książce Hanny Krall nie ma szczegółowych opisów życia mieszkańców getta. Z urwanych wypowiedzi Edelmana dowiadujemy się stosunkowo niewiele: prezesem gminy żydowskiej był Adam Czerniaków, funkcjonowała szkoła pielęgniarska prowadzona przez Lubę Blumową, szpital, działały zakłady (m. in. wspomniana fabryka szczotek), getto miało także własną policję. Jak wyglądała codzienność za murem? Bieda, głód... więcejCzas i miejsce akcji w Zdążyć przed Panem Bogiem W utworze Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” należy wyróżnić dwa plany czasowe, które współistnieją obok siebie i wzajemnie się przeplatają: czas przeszły, powracający we wspomnieniach głównego bohatera i czas teraźniejszy, w którym odbywają się rozmowy narratorki z ostatnim żyjącym przywódcą powstania żydowskiego. Akcja dzieła, dzięki opowieściom Marka Edelmana, przenosi się w lata II wojny światowej, przede... więcejMetoda pisarska Hanny Krall Hanna Krall wypracowała własny, charakterystyczny styl reportażu. Jest to krótka, oszczędna w słowa relacja operująca często środkami typowymi dla prozy artystycznej. Jej wyrazistość wynika z odpowiedniej konstrukcji wypowiedzi bohatera i ograniczonego do minimum komentarza odautorskiego. Oto jak ocenił pisarstwo Hanny Krall Jerzy Urban: „Jej reportaże są pięć lub dziesięć razy krótsze, niż to jest w zwyczaju, operuje formułą... więcejZdążyć przed Panem Bogiem - budowa Książka ta wpisuje się w nurt, jaki pojawił się w literaturze polskiej w latach 70. w następstwie takich dzieł jak np. Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego – przedstawiających wojnę widzianą z bliska oczami pojedynczego człowieka. Jest zapisem rozmowy z Markiem Edelmanem, zastępcą komendanta ŻOB, jedynym członkiem organizacji, któremu udało się ocaleć. Jak powiedziała sama autorka, Zdążyć przed... więcejZdążyć przed Panem Bogiem - plan wydarzeń 1. Zapis pierwszego wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Wspomnienia o pierwszym dniu powstania w getcie. b)Wspomnienia o samobójczej śmierci powstańców. c)Wspomnienia o pracy gońca w szpitalu. d)Wspomnienia o akcji „wywożenia ludności na Wschód”. e)Rozmowy o podjęciu walki z Niemcami. 2. Echa wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Spotkanie z przywódcami związków w USA. b)Spotkanie Edelmana z literatem, panem S. 3. Sprawozdanie z powstania w getcie... więcejWątki w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall W utworze Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” można wyodrębnić trzy wątki główne: likwidacji getta warszawskiego – wywożenie Żydów z Warszawy rozpoczęło się 22 lipca 1942 roku i trwało do 8 września tegoż roku. Odbywało się pod hasłem „przesiedlania ludności na Wschód”. Niemcy oszukiwali Żydów, rozdając im chleb i marmoladę, dzięki czemu mieszkańcy getta bez obaw wchodzili dobrowolnie... więcejInterpretacja tytułu „Zdążyć przed Panem Bogiem” Już sam tytuł utworu: „Zdążyć przed Panem Bogiem” można dwojako interpretować. W odniesieniu do okupacyjnej rzeczywistości należy go rozumieć jako dążenie do wyboru rodzaju śmierci, uprzedzenia Boga w Jego decyzjach. Nim Bóg „wyda” wyrok, należy być pierwszym i samemu rozstrzygnąć, w jaki sposób chce się umrzeć. Tak czynili niektórzy bohaterowie prezentowani w reportażu np. Jurek Wilner czy Mordechaj... więcejChoroba głodowa – śmierć z głodu widziana oczami lekarza Nieludzkie warunki życia, panujące w getcie stworzyły ogromne możliwości do badań naukowych. Grupa lekarzy, pracujących w dzielnicy żydowskiej, rozpoczęła badania nad głodem. Jak zapisali w notatkach: Jeszcze nigdy medycyna nie dysponowała tak obfitym materiałem badawczym. Mechanizm śmierci głodowej w latach czterdziestych XX wieku był niejasny. Ludzie umierali w różnych sytuacjach: Niektórzy zasypiali na ulicy z kęsem chleba w ustach... więcejZdążyć przed Panem Bogiem jako gatunek literacki „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall trudno jednoznacznie zaklasyfikować do jednego, ściśle określonego, gatunku literackiego. Dzieło łączy w sobie cechy charakterystyczne dla powieści-dokumentu, wywiadu i reportażu. Powieść-dokument to utwór, którego fabuła opiera się na rekonstrukcji wydarzeń z życia autentycznych postaci. Technika narracyjna bliska jest reportażowi, a tematykę stanowią losy osób i środowisk, które... więcejKompozycja „Zdążyć przed Panem Bogiem” Utwór Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” podzielony jest na piętnaście wyodrębnionych graficznie części. Pięć z nich ma charakter rozmowy autorki z Markiem Edelmanem, ocalałym z powstania w getcie warszawskim zastępcą komendanta Żydowskiej Organizacji Bojowej. Pozostałe natomiast zostały podporządkowane przede wszystkim relacji odautorskiej i stanowią mieszaninę rozmaitych form wypowiedzi: opowiadania, dialogu, fragmentu... więcejHistoria getta warszawskiego Likwidacja wyodrębnionej dzielnicy żydowskiej została opatrzona kryptonimem „Grossaktion” („Wielka Akcja”). Miał to być końcowy etap „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej” na terenach okupowanej przez Niemców Polski. Władze Trzeciej Rzeszy już w latach trzydziestych XX wieku dążyły do całkowitej dyskryminacji i likwidacji Żydów – początkowo we własnym kraju, a następnie na ziemiach... więcejŻycie i śmierć w Zdążyć przed Panem Bogiem Marek Edelman jest jedynym, który przeżył spośród 400 000 Żydów wyprowadzonych na Umschlagplatz i skazanych na śmierć poprzez zagazowanie. Dwa razy ocalał dzięki przypadkowi: za pierwszym mierzył do niego Niemiec cierpiący na astygmatyzm, przez co strzelał niecelnie, a za drugim „ściągnął” go z wozu dostarczającego codzienny „kontyngent” kolega Mietek. Jako ten, który codziennie ocierał się o śmierć, a jednak pozostawał... więcej
Zdążyć przed Panem Bogiem to wywiad rzeka przeprowadzony przez Hannę Krall z ostatnim żyjącym przywódcą powstania w getcie warszawskim – Markiem Edelmanem. Przedstawia on dramatyczny obraz tamtych wydarzeń z perspektywy zaangażowanego w nie młodego człowieka.
1. Zapis pierwszego wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Wspomnienia o pierwszym dniu powstania w getcie. b)Wspomnienia o samobójczej śmierci powstańców. c)Wspomnienia o pracy gońca w szpitalu. d)Wspomnienia o akcji „wywożenia ludności na Wschód”. e)Rozmowy o podjęciu walki z Niemcami. 2. Echa wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Spotkanie z przywódcami związków w USA. b)Spotkanie Edelmana z literatem, panem S. 3. Sprawozdanie z powstania w getcie przed przedstawicielami partii politycznych. 4. Rozważania Edelmana o sposobach umierania Żydów: 5. Wspomnienia o Krystynie Krahelskiej. 6. Opis życia i śmierci w getcie. 7. Badania doktor Teodozji Goliborskiej nad chorobą głodową. 8. Praca Edelmana w szpitalu: a)Rozmowa o Profesorze. b)Próby przekonania Profesora do przeprowadzenia operacji serca. c)Oczekiwanie na operację Rzewuskiego. d)Wspomnienia udanych zabiegów Rudnego i Bubnerowej. 9. Wspomnienie Edelmana o Żydzie, dręczonym przez niemieckich oficerów. 10. Wspomnienie o żydowskich prostytutkach w getcie. 11. Rozmowa o sytuacji, w której Edelman został członkiem komendy ŻOB-u: a)Wspomnienie o „Adamie”. b)Wspomnienia o ratowaniu ludzi, idących na Umschlagplatz. c)Opowieść o zachowaniu ludzi, czekających na transport. d)Wspomnienie o Poli Lifszyc. e)Opowieść o przydzielaniu tzw. „numerków życia”. f)Wspomnienie o Toli Goliborskiej. g)Opowieść o rozpoczęciu akcji „przesiedlania ludności na Wschód”. h)Wspomnienie samobójczej śmierci Adama Czernikowa. 12. Historie choroby pacjentów Edelmana: pana Wilczkowskiego, pana Rudnego i pani Bubnerowej. 13. Wspomnienie powojennego spotkania Edelmana z córką komendanta Umschlagplatzu. 14. Rozmowa o wydarzeniach po zakończeniu akcji „wywożenia ludności na Wschód”: a)Relacja o utworzeniu Żydowskiej Organizacji Bojowej. b)Opowieść o drugiej akcji likwidacji getta. c)Wspomnienie o Hennochu Rusie. d)Wspomnienia o działalności łączniczek. e)Wspomnienie walk w płonącym getcie. f)Wspomnienie o Elżuni i jej samobójczej śmierci. g)Spotkanie z grupą Anielewicza. strona: - 1 - - 2 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnijMatura ustna – zagadnienia ze „Zdążyć przed Panem Bogiem” z omówieniem – pytania jawne na 2024 i 2025 Opracowanie pytań jawnych dotyczących „Zdążyć przed Panem Bogiem” na maturę ustną z języka polskiego 2024 i 2025 + pełna lista pytań archiwalnych.
Jesteś w: Zdążyć przed Panem Bogiem Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim W reportażu Hanny Krall motyw Boga pojawia się w wielu momentach. Każdy z bohaterów pojmuje jego istnienie inaczej. W obliczu Holocaustu tradycyjna teologia wydaje się szczególnie bezradna. Czasy II wojny światowej przerastały w znaczny sposób dotychczasowe doświadczenia człowieka. Szczególny stosunek do Boga ma główny narrator „Zdążyć przed panem Bogiem” – traktuje go niemal jak partnera, rywala, który odpowiedzialny jest za to, co dzieje się na Ziemi, więc także za śmierć niewinnych ludzi. Jego spojrzenie na Stwórcę, mimo iż wywodzi się z tradycji judaistycznej, ma silne piętno wojennych doświadczeń Holocaustu. O Edelmanie mawiano, że ożywia się dopiero wtedy, gdy zaczyna się wyścig ze śmiercią. W takich sytuacjach odpowiadał, że kiedy Pan Bóg chce zgasić świeczkę, to on musi szybko osłonić płomień, wykorzystując chwilową nieuwagę Stwórcy. Musi „zdążyć przed panem Bogiem”. Jeśli coś takiego mu się udaje, ma wrażenie, że wywiódł Boga w pole. Uważał, że ma do tego prawo, ponieważ obok niego przeszło czterysta tysięcy ludzi na Umschlagplatz. Ważnym było przede wszystkim to, aby przesunąć wyrok Stwórcy o kilka bądź kilkanaście lat: „Oczywiście, każde życie kończy się i tak tym samym, ale chodzi o odroczenie wyroku, o osiem, dziesięć, piętnaście lat. To wcale nie jest mało”. Jako Lekarz Edelman nie zna boskich wyroków, jednak uważa, że jego zadaniem jest „osłonić płomień [życia], ale […] On […] obserwuje te wysiłki uważnie i potrafi tak przebiegle ugodzić, że jest na wszystko za późno […]”. Inny stosunek do Boga ma pani Bubnerowa. W pełni ufa Stworzycielowi, pokłada w nim swoje nadzieje, wierzy, że Bóg pomoże uczciwym ludziom w najtrudniejszych sytuacjach, dlatego pewna jest wyniku swojej operacji. Z kolei Profesor postrzega Boga w tradycyjny sposób: „To jest Pan Bóg, do którego w niedzielę, o jedenastej, w towarzystwie swej małżonki, trojga dzieci, zięciów, synowej oraz gromadki wnucząt modli się pan Profesor”. Chrześcijański Stwórca jest mądry, surowy, ale sprawiedliwy. Dowiedz się więcej „Zdążyć przed Panem Bogiem” - streszczenie szczegółowe Zdążyć przed Panem Bogiem” - najważniejsze cytaty Eksterminacja Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” (Holocaust) Wyjaśnij słowa: ,,... każde życie stanowi dla każdego całe sto procent, więc może ma to jakiś sens...”. Wyjaśnij słowa: ,,kiedy się dobrze zna śmierć, to ma się większą odpowiedzialność za życie” Wyjaśnij słowa: „Najważniejsze jest, aby nie dać się wepchnąć na beczkę” Reporter w poszukiwaniu prawdy na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” Motyw lekarza w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Literatura faktu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Marka Edelmana na podstawie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bohaterowie „Zdążyć przed panem Bogiem” Gatunek reportażu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bóg w „Zdążyć przed panem Bogiem” Śmierć w „Zdążyć przed panem Bogiem” Pojmowanie historii w „Zdążyć przed panem Bogiem” „Zdążyć przed panem Bogiem” – interpretacja tytułu Tło historyczne „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz getta warszawskiego w „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz powstania w getcie warszawskim w „Zdążyć przed panem Bogiem” Plan wydarzeń „Zdążyć przed panem Bogiem” Kompozycja „Zdążyć przed panem Bogiem” Streszczenie „Zdążyć przed Panem Bogiem”
Jako zastępca komendanta Żydowskiej Organizacji Bojowej, zdawał sobie sprawę z tego, jaka ciąży na nim odpowiedzialność. Bał się, że nie podoła temu zadaniu. Był lekarzem, a powstanie łączyło się z rozlewem krwi, z czymś etycznie mu przeciwstawnym. Bardzo dużo Edelman opowiada o wywózce ludzi do Treblinki.
Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem Przeskoczyli przez mur i dotarli do getta centralnego na Franciszkańską. Tam spotkali Bluma i Gepnera. Gepner miał możliwość ukrywania się po stronie aryjskiej, lecz do końca pozostał w getcie. Blum poinformował ich, że AK próbowała zniszczyć mur przy ulicy Bonifraterskiej, lecz akcja nie powiodła się. Anielewicz był załamany, nie było już broni i na nic nie mogli liczyć. Edelman uznał, że powinni jednak gdzieś iść, lecz nie miał pojęcia, gdzie. Razem z nim na podwórku stało około czterdziestu ludzi. Zeszli do piwnic. Wieczorem Adam postanowił wrócić po Anię. Okazało się, że schron, w którym ukryła się Ania i jej matka, został zasypany. Następnego dnia ruszyli do schronu, w którym ukrywali się Anielewicz, Celina i Jurek Wilner. Wszystko działo się szybko. Gdzieś biegli, ktoś ginął, potem znów biegli. Marek zdołał uciec na dach i przeskoczył na dach drugiego budynku. Na piątym piętrze spotkał chłopaka, który leżał na worku z sucharami. Chłopak dał mu dwa suchary. O szóstej zmarł i Edelman zabrał worek ze sobą. Na podwórku zauważył ciała pięciu zabitych chłopaków. Wykopali grób na Franciszkańskiej 30 i pochowali tych chłopców. Był pierwszy maja, odśpiewali więc cicho nad grobem „Międzynarodówkę”. Potem zdobyli cukier i pili osłodzoną wodę. W oddziale Marka kilka osób zbuntowało się i urządziło strajk głodowy. Edelman uświadomił sobie, że coraz więcej ludzi pyta się go, co mają dalej robić. Nie potrafił odpowiedzieć na ich pytania i czuł się samotny. Szóstego maja przyszedł Anielewicz z Mirą. Następnego dnia Marek poprosił, aby zostali z nimi, ale Anielewicz chciał wrócić do swojego bunkra. Ósmego maja poszli do ich schronu na Miłą 18 i dowiedzieli się, że grupa Anielewicza popełniła samobójstwo. Zabrali ze sobą tych, którzy pozostali przy życiu. Po powrocie do schronu czekał na nich Kazik z kanalarzami z aryjskiej strony. Przewodnicy podprowadzili ich do wylotu przy ulicy Prostej i 9 maja, o godzinie dziesiątej, wyszli na ulicę – brudni, z bronią. Obserwujący to ludzie stali w milczeniu, przerażeni. Z kanałów wyszli na Prostej. Brakowało ośmiu ludzi, którym Edelman kazał przejść do szerszego kanału, żeby nie udusili się od metanu. Kiedy klapa otworzyła się, nikt nie chciał ich zawołać. Marek rozkazał Szlamkowi pobiec po tamtych. Andrzej Wajda planuje nagrać film o getcie. Chciałby, aby Edelman opowiedział o wszystkim do kamery. Mówiłby o miejscach, w których to się działo. Bramy, prowadzącej na Umschlagplatz już nie ma – została zburzona przy budowaniu osiedla „Inflancka”. Wzdłuż rampy kolejowej stoją szare bloki. W jednym z nich mieszka koleżanka narratorki, Anna Strońska. Kiedy dowiaduje się, że pod jej oknami stały ostatnie wagonu pociągów, do których wsadzano Żydów, blednie i pyta, czy Żydzi nie zrobią jej krzywdy, ponieważ zawsze była dla nich dobra. Narratorka uspokaja ją, dodając, że będą nad nią czuwali. W miejscu starego muru postawiono kawałek nowego, z białej cegły. Umieszczono na nim tablice pamiątkowe i na Zaduszki oraz Jom Kipur zapalane są świece w świecznikach. Marek mógłby opowiadać przy pomniku. W rocznicę wybuchu powstania, 19 kwietnia, przyjechałyby autokary „Orbisu” z zagranicznymi gośćmi. Przy skwerku siedziałyby stare kobiety z wózkami, wspominając o życiu w getcie. Potem delegacje złożyłyby wieńce przy dźwiękach werbli, a po nich do pomnika podchodziliby prywatni ludzie z małymi bukiecikami. Na koniec z tłumu wyszedłby stary mężczyzna z długą brodą i zacząłby mówić Kadysz, modlitwę – lament za zmarłych. Następne sceny filmu rozgrywałyby się na cmentarzu. Przy końcu alei nie ma już tablic pamiątkowych i zaczyna się coś w rodzaju pola, ciągnącego się w kierunku 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Szybki test:Po raz pierwszy w Polsce otwarto chirurgicznie klatkę piersiową w roku:a) 1952b) 1947c) 1966d) 1954RozwiązanieKonstruktorem „sztucznego serca” był:a) inżynier Wilczkowskib) inżynier Sejdakc) docent Zbigniew Lewandowskid) Profesor Jan MollRozwiązanieNa załadunek do pociągu w getcie ludzie oczekiwali w:a) ambulatoriumb) więzieniuc) budynku szkolnymd) stołówceRozwiązanieWięcej pytań Zobacz inne artykuły: Partner serwisu: kontakt | polityka cookiesostatni dzwonek zdążyć przed panem bogiem
